Το χωριό βρίσκεται στην είσοδο της εύφορης λεκάνης στα δυτικά του βουνού Γιούχτας.Τα σπίτια του χωριού είναι χτισμένα αμφιθεατρικά με θέα την εύφορη από αμπελώνες κοιλάδα των Αρχανών. Επίσης είναι πετρόχτιστα, διώροφα με μεγάλες αυλές, αποθήκες και πατητήρια για τη δημιουργία κρασιού, κεραμοσκεπή, με πλακόστρωτα σοκάκια, γιασεμιά και κρίνα, που αποτελούν στοιχεία γαλήνης και ομορφιάς παλαιότερων χρόνων.
Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της αμπέλου. Παράγουν επιτραπέζια σταφύλια, σταφίδα και λάδι.
Τα τελευταία χρόνια λειτουργούν εδώ ταβερνάκια με πολύ καλό φαγητό που αποτελούν μια ευχάριστη πρόταση αναψυχής για τους κατοίκους του Ηρακλείου.
ΤΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ
Οι Κάτω Αρχάνες είναι κτισμένες στους πρόποδες του ιστορικού λόφου του «Τζε», μια λοφώδη προέκταση του Γιούχτα, και στο λόφο της «Κεφάλας», μιας αναδασωτέας έκτασης που αποτελεί και το μοναδικό δασικό πάρκο αναψυχής της περιοχής το οποίο προσελκύει κόσμο ακόμα και από το αστικό κέντρο του Ηρακλείου. Στην Κεφάλα ο ∆ήμος έχτισε τα τελευταία χρόνια ένα θέατρο όπου πραγματοποιούνται εκπληκτικές παραστάσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις που αν τύχει να διοργανώνονται όταν είστε εκεί, δεν πρέπει να τις χάσετε.
Αυτό όμως που σίγουρα είναι μοναδικό και βρίσκεται δίπλα από το θέατρο και πάνω στο λόφο της Κεφάλας, είναι το Φουρνί. Η περίφημη νεκρόπολη των Μινωιτών που ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι Γ. και Ε. Σακελαράκη. Από τον σπουδαίο αυτό αρχαιολογικό χώρο υπάρχει μονοπάτι (το παλιό μινωικο) που οδηγεί προς τις Επάνω Αρχάνες, ενώ ένα άλλο πεζοπορικό μονοπάτι που πρόσφατα χάραξε ο ∆ήμος κυκλώνει το λόφο δημιουργώντας μια κυκλική διαδρομή μεγάλου ενδιαφέροντος. Στο λόφο της «Κεφάλας» μπορείτε να ανεβαίνετε ακολουθώντας την ένδειξη της πινακίδας «Φουρνί» που βρίσκεται στην πλατεία των Κάτω Αρχανών.
