Ο οικισμός του Αγίου Βασιλείου είναι χτισμένος στις υπώρειες του υψώματος Κεφάλα στα 360μ. και πρόκειται για ένα από τα μεγάλα και όμορφα χωριά του Δήμου, ακριβώς στο κέντρο του. Τα σπίτια του, αμφιθεατρικά χτισμένα, έχουν μια πανοραμική θέα προς ένα από τα πιο αυθεντικά κρητικά τοπία, κατάσπαρτα από αμπέλια και ελιές.
Το χωριό των πολλών εκκλησιών
Οι παλιοί κάτοικοι του χωριού λένε πως η επιδημία πανώλης που μάστιζε τα γύρω χωριά δεν πρόσβαλλε τον Άγιο Βασίλειο, γιατί τον προστάτευσαν οι εκκλησίες που έχει τριγύρω. Πράγματι, για τους λάτρεις του θρησκευτικού τουρισμού, ο Άγιος Βασίλειος είναι προορισμός, καθώςεδώ θα βρουν πολλές εκκλησίες και πλήθος από θρύλους και ιστορίες που τις συνοδεύουν. Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Βασιλείου από την οποία και πήρε το όνομά του το χωριό. Ο συγκεκριμένος ναός κοσμείται με τοιχογραφίες που χρονολογούνται στον 15ο αι. Επίσης υπάρχουν η Αγία Παρασκευή, η Αγία Κυριακή, ο Άγιος Κωνσταντίνος, οι Άγιοι Αθανάσιος και Κύριλλος. Αξιόλογοι ναοί είναι του Αγίου Αντωνίου και της Αγίας Πελαγίας, οι οποίοι φέρουν τοιχογραφικό διάκοσμο, όπως και ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Στην κτητορική επιγραφή του τελευταίου αναφέρεται η χρονολογία 1291-1391.
Στην αρχή του φαραγγιού της Σπηλιώτισσας (από τη μεριά του Αγίου Βασιλείου) βρίσκεται το Σιναϊτικό γυναικείο μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιώτισσας. Ο ναός τη μονής είναι χτισμένος σε βράχο όπου, κατά μια παράδοση, βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας. Τα ίχνη των τοιχογραφιών επάνω στο βράχο του σπηλαίου της Παναγίας χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα. Γύρω στα 1600 φαίνεται πως η μονή ήκμαζε. Πέρασε στη δικαιοδοσία της Μονής Σινά κατά την περίοδο 1649-1669. Στη Μονή ιδρύθηκε το 1866 το πρώτο Δημοτικό σχολείο της περιοχής. Το σχολείο αυτό εξυπηρέτησε εκείνα τα χρόνια και τους γειτονικούς οικισμούς. Για επισκέψεις στο μοναστήρι, κατόπιν συνεννόησης (τηλ.: 2810 741370).
Εκτός από τις εκκλησίες του, μπορεί κάποιος να θαυμάσει και το ίδιο το χωριό περπατώντας ανάμεσα στα σοκάκια και στις όμορφες γειτονιές του όπως: το Λιβάδι, την Πλακούρα, το Κολωνάκι, την Καρά, την Τουρκογειτονιά, τους Κατράδες και το Γεράκι καθώς και τις κρήνες- δεξαμενές “Παλαιά Βρύση”, “Φουντάνα”, την Κρήνη και τους νερόμυλους στη Σπηλιώτισσα
