Το τοπίο όπου είναι χτισμένος ο οικισμός προδίδει από μόνο του την ενασχόληση των κατοίκων. Οι μεγάλες εκτάσεις με ελιές και αμπέλια καλλιεργούνται με προσοχή και μόχθο δεκαετίες τώρα, και προσφέρουν άριστης ποιότητας λάδι και κρασί. Σημαντικότερες εκκλησίες των Μελεσών είναι ο πολιούχος αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Παρασκευής, καθώς και οι παλιοί ναοί της Αγίας Πελαγίας και του Αγίου Αντωνίου. Το όνομα του χωριού μαρτυρεί τόπο καλλιέργειας μελισσών και αυτό πράγματι συνέβαινε στην Κρήτη στα χρόνια της Β ́ Βυζαντινής περιόδου, οπότε η μελισσοκομία ήταν μια από τις κύριες εργασίες των αγροτών. Η ιστορία του οικισμού μετρά αιώνες ζωής. Η αρχαιότερη μνεία του ονόματος του χωριού αναφέρεται σε έγγραφο του 1271, του συμβολαιογράφου του Χάνδακα, PietroScardon ως Mellexe. Στην ευρύτερη περιοχή των Μελεσών έχουν εντοπιστεί οικιστικά και ταφικά κατάλοιπα των ΥΜ κυρίως χρόνων.
Ουσιαστικό ρόλο στην διαμόρφωση της παιδείας των μαθητών της περιοχής διαδραματίζει η λειτουργία του Γυμνασίου-Λυκείου στις Μελέσες, με την επωνυμία Μαλιώτειο Εκπαιδευτήριο. Ιδρύθηκε το 1967 από τον Έλληνα ομογενή Κωνσταντίνο Μαλιώτη, καταγόμενο από το χωριό αυτό.
